Ανδρείκελα, στης Μοίρας τα τυφλά δυο χέρια* Η πιο αξιόλογη επαναστατική φιλοδοξία είναι να δω τον άνθρωπο απελευθερωμένο απ

Ανδρείκελα, στης Μοίρας τα τυφλά δυο χέρια*

Η πιο αξιόλογη επαναστατική φιλοδοξία είναι να δω τον άνθρωπο απελευθερωμένο από την αλλοτρίωσή του.
Τσε Γκεβάρα

Οι εξεγέρσεις στην Ελλάδα και Αίγυπτο αποτελούν αναντίρρητα γνήσιες παλλαϊκές εξεγέρσεις ιστορικής αναφοράς. Το ιστορικό νόημά τους κρύβεται στο ύψος της κλίμακας και το εύρος της έκτασης της εκδηλωμένης αγανάκτησης όλων των σύγχρονων κοινωνιών, Ανατολής και Δύσης, και της απαίτησης να εκδημοκρατιστεί το παρακμάζον πολιτικό και οικονομικό τους περιβάλλον.

Τα «αντισυμβατικά» μέσα ενημέρωσης και επικοινωνίας (φόρα, κοινωνικά δίκτυα και ιστολόγια) αποτέλεσαν και συνεχίζουν να αποτελούν καθοριστικά εργαλεία για τον απαραίτητο διάλογο και τη διαβούλευση εναλλακτικών απόψεων και ιδεών αλλά και την εξάπλωση συλλογικών δράσεων προς την εκπλήρωση του λαϊκού αιτήματος, του δημοκρατικού μετασχηματισμού. Την ίδια στιγμή, τα συμβατικά μέσα ενημέρωσης, στην πλειοψηφία τους, συνεχίζουν να εδραιώνουν, με τεράστια ανευθυνότητα μπροστά στην ιστορική αυτή συγκυρία, το φόβο. Από το φόβο της τρομοκρατίας μετά την επίθεση στους δίδυμους πύργους της Νέας Υόρκης το 2001, περάσαμε στο φόβο της χρεοκοπίας με όχημα το ελληνικό δημόσιο χρέος. Στα επόμενα χρόνια, η λέξη χρεοκρατία (debtocracy) θα γεμίζει αναπόφευκτα τις καθημερινές μας συζητήσεις και προβληματισμούς.

Το σύγχρονο πνεύμα της εποχής πίστεψε μάταια ότι ο πλουραλισμός του διαδικτύου θα αντιστάθμιζε την κατευθυνόμενη λαγνεία του τρόμου και του χρέους, που τα συμβατικά ΜΜΕ υιοθέτησαν άκριτα, και θα επέτρεπε σε πολιτικά σκεπτόμενες κοινωνίες να ελέγξουν απούσες ή δυσλειτουργικές δημοκρατίες τους.

Στο βωμό του κέρδους

Πολιτική δίχως φόβο, τρόμο, ανασφάλεια δεν εδραιώνεται εύκολα. Ακόμη κι η θρησκευτική πίστη έχει εδραιωθεί στον ρου των αιώνων μονάχα μέσα από το φόβο. Στη Μέση Ανατολή, ευδοκιμούν ακόμη θεοκρατικά  καθεστώτα ενάντια στα οποία στρέφονται αθώα παιδιά Ευαγγελιστών που μεταμορφώνονται σε «ιερούς» στρατιώτες μέσα από την άσκηση διαρκούς ψυχολογικής βίας και φόβου για να οδηγήσουν τις ΗΠΑ σε ένδοξους ιερούς πολέμους, όπως μας διαφωτίζει το ντοκιμαντέρ Jesus Camp (2006). Πόλεμοι που βαφτίζονται από τα συμβατικά ΜΜΕ ιεροί, για την ασφάλεια από τη διεθνή τρομοκρατία και την εδραίωση της «δημοκρατίας» στις χώρες αυτές. Για να συνεχίζουν οι ευτραφείς και υπνωτισμένοι πολίτες των ανεπτυγμένων και πολιτισμένων κοινωνιών της υπερεπάρκειας να καταναλώνουν, να ικανοποιούν όλο και περισσότερες άχρηστες επιθυμίες τους εκμεταλλευόμενοι τους φυσικούς και ανθρώπινους πόρους φτωχότερων χωρών.

Την ίδια στιγμή, λοιπόν, που η ζωή μας πλαισιώνεται σε κάθε έκφανσή της από μια λαγνεία τρόμου, φόβου και ανασφάλειας, η καθημερινότητά μας γαρνίρεται με μηνύματα αλόγιστης κατανάλωσης από τα συμβατικά ΜΜΕ έτσι ώστε να μη καταφέρουμε ποτέ να ξεφύγουμε από μια μη αναστρέψιμη επιδημία επιθυμιών. Υπάρχουν ευτυχώς προϊόντα για να καλύψουν την ανάγκη του καθενός να ζήσει, να κλάψει, να σκεφτεί, να ερωτευτεί, να μαλώσει, να χαρεί, να επικοινωνήσει, να ευτυχήσει. Η χυδαιότητα με την οποία τυποποιούνται ανθρώπινα αισθήματα στοργής, χαράς, ευτυχίας, αρμονίας, αγάπης στις συσκευασίες μιας τηλεπικοινωνιακής σύνδεσης, μιας σοκολάτας, μιας κρέμας προσώπου, ενός αναψυκτικού περισσεύει. Ενώ είναι πασιφανές ότι η καλλιέργεια όλο και περισσότερων επιθυμιών γίνεται μονάχα στο βωμό του κέρδους, η κοινή γνώμη βιώνει ξεκάθαρα μια κατάσταση καθολικής υποταγής, ψυχικής, πνευματικής και συναισθηματικής.

Είναι, λοιπόν, τέτοια η δύναμη του κέρδους που υποτάσσει οτιδήποτε ανθρώπινο εντός αυτού που είναι εντεταλμένος στην υπηρεσία του. Υπάρχουν ανδρείκελα γύρω μας, άνθρωποι  χωρίς ψυχή, χωρίς καρδιά που εργάζονται ως μοναδικό στόχο την αύξηση του κέρδους. Κάποιοι από αυτούς καλούνται ως «οικονομικοί δολοφόνοι», όπως μας διαφωτίζει το βραβευμένο ντικιμαντέρ του Στέλιου Κούλογλου βασισμένο στο ομότιτλο αυτοβιογραφικό βιβλίο του Τζον Πέρκινς. Είναι υπάλληλοι μυστικών υπηρεσιών κυρίαρχων κρατών με καθήκοντα να εκβιάζουν κυβερνήσεις αδύναμων χωρών, να σκοτώνουν πολιτικά πρόσωπα που αντιτίθενται στις επιθυμίες τους και να ορίζουν τη ζωή των συνανθρώπων τους όπως το επιθυμούν τα συμφέροντα κάποιων τραπεζικών ομίλων και πολυεθνικών εταιριών. Κι όμως φαινομενικά ζουν όπως όλοι εμείς, οδηγούν καθημερινά για τις δουλειές τους, επιστρέφουν στο σπίτι τους το βράδυ ταλαιπωρημένοι, στην οικογένειά τους, απολαμβάνουν το παιχνίδι με τα παιδιά τους, γελούν με το αστείο ενός φίλου,  συζητούν τα εργασιακά τους προβλήματα (τι ειρωνεία;;!!).

Είναι τραγική η ειρωνεία να είμαστε εμείς αυτή η αδύναμη χώρα στο έλεος μιας αδηφάγου μυστικής λέσχης συμφερόντων. Μιας διεθνούς σκευωρίας που εκμαυλίζει πολιτικούς και κυβερνήσεις, ανεξάρτητα από τη θέλησή τους ή όχι να συμμετάσχουν ενεργά σ’αυτό το παιχνίδι κερδοσκοπίας. Γι’ αυτούς ούτε η ειρήνη δεν είναι συμφέρουσα. Ιδιώτες κατασκευαστές πολεμικών συστημάτων διαφθείρουν τους πολιτικούς και τις κυβερνήσεις μας για να πουλήσουν «πόλεμο». Ακόμη τώρα που βρισκόμαστε στο χείλος της χρεοκοπίας, Γαλλία και Γερμανία μας «σπρώχνουν» αμυντικά συστήματα. Συμμετέχουν ακόμη και σε επαίσχυντα παιχνίδια στοιχηματίζοντας πάνω στη χρεοκοπία της οικονομίας μας και κερδοσκοπώντας μέσα από μηχανισμούς αμφιλεγόμενης αλληλεγγύης. Δε χορταίνουν ποτέ. Απαιτούν ακόμη την εκποίηση της κρατικής μας περιουσίας παράνομα και εκβιαστικά αποκλειστικά για ίδιον όφελος. «Γιατί τέτοια μαρτυρική τιμωρία» ενδεχομένως να αναρωτηθεί κάποιος ιστορικός τον επόμενο αιώνα. «Για ένα πουκάμισο αδειανό, για μιαν Ελένη» θα αναστέναζε ο Σεφέρης…

Ένα παράλογο γιατί

Το δείλι της μαρτυρικής καθημερινότητας κάθε πολίτη αυτής της ανελεύθερης χώρας γεννά στη σκέψη του ένα τεράστιο ΓΙΑΤΙ. Γιατί είμαι καταδικασμένος, ως ένας σύγχρονος Σίσυφος, να κυλάω σε όλη μου τη ζωή το βράχο του χρέους μου ως την κορυφή του βουνού όπου πρέπει σαδιστικά να παρακολουθήσω στο θέαμα της κατρακύλας του τη ζωή μου να καταστρέφεται μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα; Ποιος ο λόγος; Γιατί να ανεχθώ μια τέτοια μαρτυρική ζωή αν και μόνο αν ο λόγος που με τιμωρούν οι «Θεοί» αυτού του κόσμου είναι γιατί ήθελα μονάχα να ΖΗΣΩ λέφτερος;

Ποια είναι η ελευθερία μέσα σ’ αυτό τον κυκεώνα επιθυμιών και φόβων; Είναι τόσο παράλογο πόσο σιωπηρά δεχόμαστε τη ζωή που μας έχουν ορίσει να ζήσουμε. Που είναι η αυτοδιάθεση όταν πορευόμαστε υπό την ηγεσία της κοινής γνώμης; Τρομάζω «για όλα αυτά που θα γίνουν για μένα χωρίς εμένα» πιο πολύ από ποτέ.

Είναι τόσο οξύμωρο να γνωρίζεις, να έχεις συνείδηση του κόσμου στον οποίο ζεις, να έχεις επιλέξει τη ζωή που επιθυμούσες πραγματικά, όχι αυτή που σου πακετάρει η κάθε τάξη πραγμάτων ανά εποχή ως υποκατάστατο, και να σου «επιτρέπεται» να βιώνεις την αλήθεια της ζωής, όχι στο δρόμο, στη δουλειά σου, στο σπίτι σου, στο φυσικό σου χώρο, αλλά μόνο σε ένα «μάτριξ», σε ένα ψηφιακό κόσμο  που κατασκευάσαμε για να ξεφύγουμε από αυτό το παράλογο του φυσικού μας χώρου.

Έχω πάρει ήδη τη θέση μου μέσα σ’αυτόν το φυσικό χώρο και γίνομαι μέρος μιας ιστορίας που διαγράφεται για εμένα χωρίς εμένα. Βρίσκω αντιμέτωπο το χρόνο για πρώτη φορά και έχω ευθύνη γι’αυτά που θα γίνουν από εδώ και στο εξής. Έχω ευθύνη για το παράλογο που βιώνω. Έχω ευθύνη για αυτόν που θα γυρίσει στην ύστερη ηλικία μου να με κοιτάξει με το ειλικρινές βλέμμα θυμού και οργής. Θέλω να έχω ένα πραγματικό γιατί να μοιραστώ μαζί του. Γιατί είμαι ανδρείκελο…


*Στίχος από το ποίημα «Ανδρείκελα» του Κ. Καρυωτάκ